Khi được hỏi “Bạn ghét kiểu người nào nhất?”, có người đã trả lời:
“Ghét nhất ai nói khổ, gặp nhau thì kể khổ”.
“Ghét những người đánh tráo khái niệm, lạm dụng đạo đức để tự cao và phán xét người khác, như thể họ là nhất trên đời.”
“Ghét người thích xen vào chuyện không phải của mình.”
Trên thực tế, những kiểu người này có một điểm chung là không kiểm soát được cái miệng của mình.
Ernest Miller Hemingway, tiểu thuyết gia người Mỹ từng nói: “Học nói ba năm, học im lặng cả đời”.
Đối với một người, kỷ luật tự giác cao nhất là có thể kiểm soát lời nói.
1. Bất chấp khổ đau
Thế giới này không có sự đồng cảm tuyệt đối, mỗi người là một sự tồn tại độc nhất và duy nhất.
Những đau khổ bạn đã trải qua, dù bạn có kể cho người khác nghe, họ cũng không thể hiểu hết được. Vì vậy, thay vì trút bầu tâm sự một cách tự do, hãy cứ tìm cách sống tốt cuộc đời của mình.
Cuốn sách “Thế giới đáng sống” tập hợp hơn 36 câu chuyện cảm động của Tiến sĩ Tsuneko Nakamura – người đã dành cả cuộc đời để lắng nghe và thấu hiểu.
Bà Tsuneko là cốt cán của bệnh viện, tiếp nhận hơn 60 bệnh nhân mỗi ngày. Chị cũng là trụ cột trong nhà, hàng ngày đi làm về chị xách túi lớn túi nhỏ đi nấu cơm, lại phải chăm sóc hai con. Chồng chị hầu như không phụ giúp việc nhà, hay nhậu nhẹt, tính tình thất thường, hay cáu gắt với gia đình.
Cuộc sống như vậy kéo dài nhiều năm nhưng những người xung quanh bà Tsuneko hầu như không hề hay biết.
Trong mắt đồng nghiệp và bạn bè, bà Tsuneko là một “người chiến thắng cuộc đời”, chu toàn về kinh tế, gia đình và công việc. Mọi người có thể nhìn thấy một khuôn mặt tươi cười, nhưng nỗi đau thực sự thường không được biết đến. Bà Tsuneko chưa bao giờ mở miệng kêu khổ, càng không coi người khác là nơi để than vãn, trút bỏ phiền não.
Cô luôn tin rằng: “Chỉ cần bạn còn sống, cuộc sống luôn có lối đi”.
Với niềm tin này, bà Tsuneko đã cố gắng hết sức để cân bằng giữa sự nghiệp và gia đình, đồng thời làm những gì có thể. Cô đã nuôi dạy hai người con tài năng, một người là bác sĩ tai mũi họng và người kia là dược sĩ. Còn chồng chị, khi đã có tuổi, tính tình cũng ôn hòa hơn, thói nhậu nhẹt cũng cải thiện, cuộc sống ngày càng thay đổi theo chiều hướng tốt đẹp.
Nhiều khi sở dĩ chúng ta sẵn sàng tâm sự với người khác những khó khăn của mình là vì muốn được người khác an ủi, nhưng thực tế thì không ai có thể hiểu hết được. Cuộc đời là một con đường dài, sau tất cả, chỉ có chúng ta tiến về phía trước.
Ai cũng có nỗi đau riêng khóc thầm trong đêm tối. Nhưng sự khác biệt là một số người lên tiếng về khó khăn của họ, mong muốn cả thế giới biết về điều đó. Có người chôn chặt tất cả trong lòng và dùng hành động để thay đổi hiện tại.
Kẻ mạnh, không kể khổ, mà nghĩ đường; kẻ yếu đuối, chỉ biết đau khổ, hai dòng nước mắt.
2. Đừng “làm thầy”
Người xưa thường nói: Con người có một bệnh, đó là thích làm thầy người khác.
Nhiều người luôn dùng kinh nghiệm của mình để đo lường người khác, và áp đặt tiêu chuẩn của bản thân lên những người xung quanh. Nếu người khác không làm theo ý mình, họ sẽ dùng đạo đức để đánh tráo khái niệm.
Đừng dễ dàng thuyết phục người khác sống tử tế, bao dung và hào hiệp khi chưa đi qua cuộc đời họ. Bạn không phải là tôi, bạn có “chánh kiến” của bạn và tôi có “nhân cách” của tôi.
“Bỏ qua nỗi khổ của người khác mà luôn khuyên họ sống một cách tốt đẹp” là một sự áp đặt phiến diện và ích kỷ đầy cưỡng ép.
3. Miễn bình luận
Có câu: Không biết chi tiết thì đừng bình luận.
Nhà nghiên cứu văn học cổ điển Trung Quốc Dai Jianye (62 tuổi) là một “bậc thầy” trong việc giảng dạy kiến thức thi pháp.
Anh mở lớp dạy thơ trên mạng xã hội và trở nên nổi tiếng nhờ khả năng truyền đạt kiến thức uyên thâm một cách hài hước khiến ai cũng sẵn sàng lắng nghe.
Tuy nhiên, một số người đặt câu hỏi rằng với tư cách là giáo sư đại học, thường xuyên giảng bài, quay phim, chụp ảnh để kiếm tiền như vậy thì có tư cách là một người có học. Nhiều người không biết lý do đã report tài khoản và kêu gọi tẩy chay.
Mãi sau này, sự thật mới được hé lộ: Trong thời gian đó, vợ của giáo sư Dai Jianye đang mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối. Chi phí điều trị và thuốc men vô cùng tốn kém.
Đại sư Kiến Nghiệp kể: Một lần, vợ ông đánh rơi một viên thuốc, nằm dưới đất tìm không thấy nên bật khóc. Nhìn thấy tình cảnh này, trái tim anh vô cùng đau đớn.
“Mất vợ, tôi cần kiến thức uyên thâm để làm gì?”. Thật khó để tưởng tượng tâm trạng của giáo sư khi quyết định nói ra điều này.
Bạn không phải là tôi, làm sao bạn biết tôi sống như thế nào? Làm sao tôi có đủ tư cách để quyết định cuộc đời mình? Những người luôn đánh giá người khác một cách phiến diện thường không đủ tầm nhìn xa và thường chỉ nói dựa trên kinh nghiệm của bản thân. Nghĩ rằng bạn vượt trội hơn những người khác thực sự là một dấu hiệu của sự thiếu hiểu biết.
Bạn làm tổn thương người khác và cũng làm tổn thương chính mình. Thế gian là vô thường, chỉ cần cẩn thận là có thể bình yên.