Làn sóng nhà đầu tư mới ồ ạt tham gia trong 2 năm qua đã đưa chứng khoán trở thành một trong những kênh đầu tư phổ biến nhất tại Việt Nam bên cạnh các hình thức truyền thống như gửi tiết kiệm, vàng hay bất động sản. sản phẩm… Câu chuyện kênh đầu tư nào “ngon” hơn cũng được nhắc đến và chưa có hồi kết.
Lâu nay, giới đầu tư chứng khoán vẫn tin rằng nắm giữ cổ phiếu lâu dài sẽ mang lại lợi nhuận vượt trội so với gửi tiết kiệm ngân hàng. Tuy nhiên, thực tế không phải như vậy. Trong 10 năm qua (2013-2022), tỷ suất sinh lời trung bình của VN-Index chỉ ở mức 9,3%/năm, không thực sự ấn tượng dù mức độ rủi ro cao hơn rất nhiều. so với tiết kiệm.
Tỷ suất sinh lời bình quân của VN-Index là 9,3%/năm giai đoạn 2013-2022
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng con số trên phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời điểm. Lùi lại một chút, trong khoảng thời gian 10 năm từ 2012-2021, chứng khoán còn hấp dẫn hơn rất nhiều với mức sinh lời trung bình của VN-Index là 15,6%/năm. Mặt khác, nếu tính trên khung thời gian dài hơn từ 2007 đến nay, chỉ số này gần như không tăng và tỷ suất sinh lời thua xa gửi tiết kiệm. Điều này phần nào cho thấy tính chu kỳ và mức độ đầu cơ cao của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Ngoài ra, với sự phân hóa rõ rệt, mức sinh lời bình quân của VN-Index chưa phản ánh hết sức hấp dẫn của kênh đầu tư chứng khoán. Bởi lẽ, trong khi chỉ số quanh quẩn quanh mốc 1000 điểm qua các năm thì nhiều cổ phiếu vẫn âm thầm tăng giá gấp nhiều lần với mức sinh lời bình quân ấn tượng như FPT, REE, VNM…
Điển hình như trường hợp của FPT, nếu được mua vào đầu năm 2013 và nắm giữ đến nay, khoản đầu tư này đã tăng gấp 12 lần, tương đương tỷ suất sinh lời bình quân 28,3%/năm, vượt trội hoàn toàn so với FPT. với VN-Index và kênh gửi tiền tiết kiệm. Trong cùng kỳ, con số này của REE là 24,2%/năm trong khi VNM dù chịu nhiều áp lực kể từ khi đạt đỉnh vào đầu năm 2018 nhưng vẫn mang lại mức lợi nhuận bình quân 12,4%/năm.
Có thể thấy, cơ hội đầu tư dài hạn trên thị trường chứng khoán với mức sinh lời cao hơn gửi tiết kiệm không thiếu nhưng đôi khi bị “phủ bóng” bởi những biến động ngắn hạn. Điều quan trọng là chọn những cổ phiếu chất lượng, có nền tảng cơ bản tốt và tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận cao trong tương lai.
Thực tế, sau khoảng 2 năm tăng trưởng bùng nổ từ đáy Covid nhờ môi trường tiền rẻ, chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều sóng gió trong năm 2022 do ảnh hưởng của quá trình thanh lọc thị trường và áp lực từ xu hướng tăng. lãi suất. Hàng loạt cổ phiếu lao dốc về đáy dài hạn khiến nhiều nhà đầu tư không giữ được thành tích nhiều năm trước, thậm chí lỗ sâu về vốn.
VN-Index cuối năm 2022 giảm gần 33%, mạnh nhất kể từ năm 2008 dẫn đến khả năng sinh lời bình quân giảm đáng kể. Cuộc đua tăng lãi suất huy động đang nóng lên vào dịp cuối năm khiến thị trường chứng khoán thua kém đáng kể trong việc hút tiền. Tuy nhiên, không thể phủ nhận chứng khoán vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn, cho dù trong một số thời điểm nó không quá vượt trội so với gửi tiết kiệm.
Theo SGI Capital, nửa đầu năm 2023 sẽ là thời điểm kết thúc chu kỳ tăng lãi suất nhưng là giai đoạn tăng tốc của sự sụt giảm lợi nhuận do tác động của chính sách thắt chặt tiền tệ. Đỉnh điểm của chu kỳ suy giảm lợi nhuận sẽ là khi suy thoái kinh tế toàn cầu xảy ra với nhiều tin xấu đối với doanh nghiệp và thị trường tài chính, tín dụng. Tuy nhiên, quỹ đầu tư này cũng nhấn mạnh, một cuộc suy thoái nếu xảy ra sẽ khiến chính sách đảo ngược và mang lại cơ hội đầu tư tốt nhất.
Nhìn chung, những biến động ngắn hạn khó có thể làm lu mờ triển vọng tích cực trong dài hạn của chứng khoán Việt Nam. Dư địa tăng trưởng về số lượng nhà đầu tư còn nhiều, tình hình vĩ mô ổn định cùng với mức định giá hấp dẫn so với tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp niêm yết là những yếu tố được đánh giá cao. Ngoài ra, kỳ vọng nâng hạng thị trường trong những năm tới được dự báo sẽ thúc đẩy dòng vốn ngoại quay trở lại ngày càng mạnh mẽ.
